Datum: 29 juli 2015 Geschreven door: admin vr.nl In: gear, VR Nieuws

Actieve HMD’s?

Tsja, je moet wat om alles wat je voor je ogen kunt stoppen voor een virtual reality beleving, een beetje zinnig in te delen. Met of zonder eigen displays lijkt me niet zo logisch, of hoe “onderdompelend” (immersive) de ervaring ermee kan zijn ook niet. Dit laatste is namelijk erg afhankelijk van het type virtual reality: Zo kun je cinematic VR (= 3D/stereoscopische 360 graden video’s/film) waar je stil zit rond te kijken en vanzelf wordt meegevoerd door de driedimensionale wereld best goed beleven alsof je er werkelijk middenin zit met een moderne smartphone, een cardboard en een koptelefoon/oortjes. Maar straks in een schietspel met die Oculus Rift op je hoofd met een xbox-controller door de virtuele omgeving lopen en rondschieten? Dat zal een stuk minder echt lijken. Toch worden vr-brillen die alleen maar een smartphone-houder zijn vaak aangeduid als “low-end” tegenover de dure “high end”gevallen zoals de Oculus en zijn mobiele broertje/zusje van Samsung; de Gear VR. Deze heeft geen eigen display maar wordt wel als “high end” gezien, zie ook hieronder in het overzicht.

Omdat er nu al een paar modellen leverbaar zijn en een heleboel aangekondigd om binnenkort te verschijnen van de eerste golf VR-headsets met ingebouwde elektronica, willen we er nu aandacht aan schenken met een vergelijking van VR-headsets waar in ieder geval dynamische positiebepaling zit ingebouwd. Natuurlijk zijn dit ook meestal de duurdere headsets vergeleken met cardboards en kunststof smartphonehouders met hooguit een NFC-chip en mechanische (of magnetische) bediening.

Voordat je straks (het restant van) je opgespaarde vakantiegeld uitgeeft in de euforie dat die lang-op-gewachte VR-bril nu eindelijk beschikbaar is: Er is misschien wel iets veel beters voor jou of dat zit er aan te komen: Hier een overzicht! We maken er geen top-tien van, nou vooruit dan: hier komen de 10  VR-headsets om in de zomer van 2015 eens goed naar te kijken:

1. Razer OSVR

Wanneer er een kant-en-klare consumentenversie beschikbaar is, blijft gokwerk. Maar als doe-het-zelf “OSVR Hacker Development Kit” is hij al  leverbaar in drie versies vanaf $199,99 voor versie 1.0 tot  $299,99 voor versie 1.2: (“Now Shipping”) in de webshop van Razer! inclusief een “positional tracking IR-camera”. Er moeten nog wel lenzen bij voor $69,99 en eens scherm van $149,99. Als de je IR-camera wilt gebruiken voor snelle en nauwkeurige positiebepaling van de headset kost de 100 Hz IR “faceplate” ook nog eens $129,99. Er zijn nog meer accessoires of onderdelen te koop voor deze modulaire HMD. En enkele heel interessante zijn aangekondigd: een opzetstuk met ingebouwde Leap Motion technologie zodat je handen kunt gebruiken in de virtuele wereld en groothoek-lenzen met een beeldhoek van maar liefst 150 graden! Voor de “gewone” lenzen is dat 100 graden wat helemaal niet slecht is, ook niet vergeleken met de concurrentie.

Open Source en modulair

Het modulaire en open hard- en software karakter van deze VR-headset is erg aantrekkelijk en de investering blijft lang zijn waarde houden. Niks gesloten app-store, alle specificaties van de hard- en software en hun interfaces zijn Open Source!  Als je er zelf iets voor wilt ontwikkelen of in elkaar knutselen kan dat dus ook!. Bekijk op deze overzichtspagina de mogelijkheden.

Nu leverbaar!

Naast goede specificaties en kenmerken als open en flexibel uitbreidbaar is toch wel het grootste voordeel dat hij al te krijgen is in verschillende uitvoeringen en met diverse uitbreidingen. Maar je moet het wel willen, een hackers-kit kopen. Ik verwacht eigenlijk binnenkort de eerste webshops en winkels in Nederland die de OSVR VR-headsets in allerlei varianten en op bestelling gespecificeerd gaan aanbieden aan mensen die zelf geen zin hebben of aandurven om het allemaal zelf in elkaar te zetten. Bovendien kan iedere handige knutselaar en 3D-printer bezitter er dan ook zelf leuke accessoires en randapparatuur (-houders) voor verzinnen, maken en erbij aanbieden. Als je een webshop voor cardboard en plastic VR-brillen runt en voor de “dure brillen” niet verder komt dan een affiliate-link naar de Samsung Gear VR bij de Mediamarkt of Bol.com, kun je je met de OSVR-bril op maat samengesteld nu prima onderscheiden en echt toegevoegde waarde leveren!

2. Avegant Glyph

De Glyph was al een flinke tijd bekend en tegelijkertijd ook een beetje mysterieus. Vandaar hierboven ook maar een mysterieuze afbeelding!  Critici betwijfelen nog steeds of de aangekondigde specificaties echt waargemaakt zullen worden als de bril te koop is. Maar het prototype is uitgebreid gedemonstreerd en liet goede resultaten zien. Na de succesvolle Kickstarter campagne begin 2014 waar $250.000 het doel was en maar liefst 1,5 miljoen dollar werd gehaald, heeft het bedrijf Avegant ook nog eens 9,36 miljoen dollar in de eerste financieringsronde opgehaald. Daarom kan nu van de alpha-versie meteen een consumentenversie worden gemaakt en de website van het bedrijf meldt dat nu in juli 2015 de eerste prototypes voor massaproductie in China worden beoordeeld. Als je voor-inschrijft krijg je hem voor $599 in 2015, met garantie en al! Update: Op 21/8/2015 werd bekend dat Avegant in ronde B financiering nog eens $24 miljoen heeft opgehaald. Volgens het bedrijf zullen ze hiermee niet alleen in staat zijn om de HMD in grote getalen te kunnen leveren voor het eind van 2015, maar ook verder werken aan hun “retina imaging” technologie.

Een geval apart

De Glyph is echt een geval apart tussen de virtual reality headsets. Hij is niet alleen mobiel en erg licht en ziet er als een koptelefoon (audio headset) uit, hij wordt ook als koptelefoon gepromoot. Maar dan eentje waar je de hoofdband van naar voren kunt draaien en omtovert in een virtual reality bril! In de huidige tijd van “wearables” noemen ze een hoofdtelefoon “audiowear” en dit ding “mediawear”, met als verkoopkreet: “Watch, Listen, Wear!”.

Natuurlijk heeft hij “head tracking”  en een losse hoofdband om actieve spellen, waar je je hoofd snel moet bewegen, wordt meegeleverd. Het meest bijzondere bij dit apparaat is dat er helemaal geen scherm voor je ogen komt te zitten zoals bij andere VR-brillen, maar aparte beelden per oog direct op je netvlies wordt geprojecteerd.Dit gebeurt met 2 miljoen spiegeltjes en een resolutie van 1280 x 720 stralen per oog. De zijn hierdoor super helder er zijn geen pixels waar te nemen.  De beeldhoek is wel erg smal, slechts 45 graden. Je hebt er ook nog een PC, tablet of telefoon met HDMI-uitgang voor nodig maar dit maakt de investering voor de toekomst wel erg flexibel inzetbaar. En ook hier dus geen beperkende app-store of Steam-website waar je op aangewezen bent voor content, maar gewoon alles ermee afspelen dat geschikt en beschikbaar is. En als Virtual Reality na 2016 toch niet meer hip is, kun jij gewoon nog blijven rondlopen met een lichtelijk overprijsde koptelefoon die voor het geld in ieder geval wat extra te bieden heeft dan Dr. Dre!

3. Sony Project Morpheus

Ook dit is een geval apart, maar op heel andere gronden: terwijl we hier bij de nummer 1 en 2 luid roepen over voordelen als “geen verplichte appstore of koopsite voor content” en “flexibel” wordt er opeens een geval op nummer 3 gezet dat waarschijnlijk alleen op de Playstation 4 aangesloten zal kunnen worden. Maar hé, dat is op dit moment wel de meest populaire gameconsole, ook in Nederland! Dus als je al de trotse, blije en vooruitstrevende bezitter van zo’n ding bent……ertoe overgehaald kan worden dat de Move-controller toch eigenlijk een goed werkende accessoire is…….. en tot “ergens eerste helft 2016” kunt wachten…….nou, doe dat dan maar:

Net zoals voor die lang verwachte Oculus Rift, waar je waarschijnlijk nog langer op moet wachten voordat er een consumentenversie van verschijnt, geldt dat dit een VR-headset is die primair op gamen is gericht. Specificaties zijn prima voor een HMD van de “eerste generatie van deze eeuw”, we noemen even wat er nu verwacht wordt: 2x Oled schermen met 960 x 1080 pixels resolutie en een verversingssnelheid van 120 Hz, meer dan 100 graden beeldhoek. En echt heel snel reagerende headtracking: minder dan 18 milliseconden vertraging!. Kortom allemaal best goed tot prima. 3D positioneel geluid komt er ook nog bij, via een zelf aan te schaffen koptelefoon. We hebben er hier op deze website al eerder over bericht.

Nu eerst goede content!

Toen Nintendo met de Wii en zijn draadloze controller met ruimtelijke tracking uitkwam was het een revolutie. Iedereen springen, dansen, tennissen en honkballen voor de tv, wat een hype. Dat Sony en Microsoft grafisch gezien zoveel beter waren met hun gameconsoles toen, was even helemaal niet belangrijk voor de verkoopcijfers. Microsoft kwam al snel met Kinect voor de Xbox: geweldige technologie voor bijna weggeefprijs en tussendoor dus ook Sony met zijn Move-controller. Die laatste flopte meteen omdat er nauwelijks behoorlijke content voor was: het primitief knippen van haren met een verlicht bolletje was de “ultieme-daar-zit-niemand-op-te-wachten-ervaring”. De meest treffende Engelstalige recensie van de minigames waar het haren knippen onderdeel van was: “Move Party is an excuse to use Sony’s motion controller to look like a fool in front of your family and friends.”  Maar in dezelfde recensie staat ook te lezen: “The most impressive element of Move Party, though, is by far the precision with which the various tools – paintbrushes, shears, rackets – that all mimicked how I was holding the controller exactly in the on-screen “augmented reality” video. It was … kind of spooky.” Bij de Wii was er nog een aardige tijd sprake van een hype en ook bij de Xbox was die er een tijdje. Er was zelfs korte tijd hoop op doorbraak van een compleet nieuwe speltechnologie. Maar deze revolutie in het gamen ging niet door en nu komt de volgende: VR! [tweet] De grote vraag is niet of virtual reality bij het gamen wel voor een echte grote vernieuwing gaat zorgen, de vraag is wanneer! [/tweet]

Dit keer pakt Sony het daarom anders aan en op diverse plekken op de wereld wordt momenteel een heleboel content voor Project Morpheus ontwikkeld. Gaming content dus, variërend van minigames (nee, geen kappertje spelen gezien, tot nu toe!) tot zeer uitgebreide games. Multiplayer vaak ook nog, waarbij 1 speler met bril ondergedompeld in de virtuele spelwereld acteert en maximaal 4 andere spelers in de kamer via het traditionele scherm  en hun dual-shock controllers meespelen. Maar ook network-multiplayer spellen komen eraan in VR voor de Playstation. World War Toons van Reload Studios wordt zo te zien een erg grappige “networked FPS” en Guerilla Games werkt aan een VR-versie van “Killzone“. Ook is er  een mooie trailer van RIGS, “The Mechanized Combat League”, waarmee je het via internet of LAN tegen anderen in VR gaat opnemen:

Krijg je er al zin in?

Tsja wat vervelend dan dat wachten tot begin 2016 en wat ook niet fijn is: Sony heeft nog steeds geen prijsindicatie afgegeven! Er is laatst door een Duitse on-line retailer per ongeluk(?) een prijs gelekt: €399, maar ja, of dat de prijs ook echt wordt?

4. HTC Vive

Het is een beetje een gok om deze bril hier op nummer 4 te zetten. Er kwam net weer een e-mail van HTC binnen waarin wordt bevestigd dat de “HTC Vive World Tour” inderdaad ook op de Gamescom in Keulen komt, 6-9 augustus aanstaande. Liefhebbers in Nederland die het apparaat zo graag een keer willen zien en uitproberen mogen zich gelukkig prijzen, want behalve op een stel locaties in Noord-Amerika komt de “wereldtour” pas in september weer in Europa langs, op de IFA beurs in Berlijn, 4-9 september. Moet je wel op tijd een kaartje hebben gekocht, want nu zijn ze voor particuliere bezoekers uitverkocht. En kun je alleen nog ‘s middags in de rij gaan staan en hopen dat je een keer naar binnen mag, omdat andere bezoekers de beurs al verlaten hebben.

De Vive is nog sterk in ontwikkeling, maar al een paar keer gedemonstreerd en dat leverde vooral positieve reacties op. Dat alles wat nu aan accessoires en features er straks ook (meteen) erbij geleverd wordt bij het uitkomen van de eerste officiële versie, is nog onduidelijk. Het model is duidelijk nog volop in ontwikkeling, niet alleen op het gebied van afwerking of iets betere specificaties, maar ook op het gebied van basisfunctionaliteit. Maar er is een uitgebreide Steam VR Developer Community op Steam en een behoorlijk groot aantal ontwikkelaars/game studio’s hebben de developers-versie sinds eind april in huis om op te ontwikkelen en de eerste consumentenversie is voor “het vakantieseizoen 2015” aangekondigd! Vandaar dat we de HTC Vive hier ook niet kunnen laten ontbreken in dit overzicht.

Voor PC-gamers

Net zoals de headset van Sony is de Vive van HTC in eerste instantie gericht op gamen. Het betreft hier  gamen op de PC en helaas is de headset niet draadloos! Er wordt samengewerkt met Valve, die de succesvolle en wereldwijd grootste distributie-website voor PC-games beheert: Steam. Waar sinds kort ook hardware verkocht wordt en niet alleen de ontwikkelaars versie van de Vive maar ook een Steam controller en andere hardware.  Alleen Steam VR software/spellen zijn straks geschikt voor deze bril, voorlopig.

Windows & Linux en MacOS!

Ik ben erg benieuwd hoe goed Linux en MacOS als operating systeem ondersteund gaan worden op VR-gebied. Valve lijkt er nu serieus werk van te maken voor Steam VR. Misschien niet meteen het einde nu voor Windows, maar toch, zo’n grote “shift” als er nu met de introductie van virtual reality voor gamen aan zit te komen, kan ook zomaar Windows als dominant platform voor gamen in no-time laten verdwijnen. Net zoals massale doorbraak van de tablet dankzij Apple; opeens was Windows de underdog op dit soort apparatuur geworden binnen een paar jaar. Als je op dit moment nog helemaal moet beginnen met de aanschaf van hardware die geschikt is voor het beleven van Virtual Reality thuis, kun je beter een PC kopen dan een console op dit moment. Dat is altijd al zo geweest, zullen de echte hardcore spelfanaten zeggen, maar feit is dat zowel de Wii U, de nieuwe Xbox One en de Playstation 4 eigenlijk niet een erg toekomstvaste belegging zijn op VR-gebied. Zo is er geen displayport maar “slechts” HDMI, geen USB3, geen grafische controller die over 2 jaar nog iets te betekenen heeft als het over virtual reality gaat! Bij een PC zit veel ervan er nu al standaard in en is de rest relatief goedkoop als upgrade te installeren. Bij een console kan dit nu eenmaal niet.

Terug naar [tweet]de HTC Vive: de VR-bril om al in 2015 echt te beginnen met VR-games! [/tweet]Zeer recent werd bekend dat HTC ook een belang heeft genomen van 15% in het VR software platform van WEVR. En let op: HTC heeft ook overeenkomsten afgesloten met partijen als HBO,  Google en Lionsgate, waar je op dit moment weinig over te horen krijgt, maar vast naast spelletjes nog verrassende VR-content voor de Vive en het grote publiek gaat opleveren!

Welcome to a new reality

Met bovenstaande kreet werd de Vive in maart geïntroduceerd door HTC. We zullen over een paar dagen in Keulen wel zien wat er technisch gezien van waar is. Het was ook een duidelijke boodschap richting Oculus dat ze nu niet meer de enige zijn als het over gamen in virtual reality gaat op de PC. [tweet]De bijnaam van de HTC Vive werd al snel “Oculus Killer”.[/tweet] Waar op dit moment iedereen en vooral de game-liefhebbers het meest enthousiast over zijn wat betreft de Vive is dat niet alleen de oriëntatie van de headset (met maar liefst 37 sensoren) nauwkeurig gevolgd wordt, maar ook je eigen (hoofd) positie in de ruimte met 2 infra-rood-camera’s wordt bepaald. Je kunt dus een paar meter lopen of kruipen in de virtuele omgeving! Dreig je buiten de range (kijkveld) van deze camera’s te bewegen, dan verschijnt er een virtuele wand . Ook vindt er nauwkeurige hand-tracking plaats door de 2 meegeleverde controllers met ledjes. In onderstaande video zie je 2 ontwikkelaars van het in augustus 2015 (dus toch!) te verwachten spel “Hover Junker” uitleggen hoe een en ander straks werkt bij de Vive:

Over de beeldkwaliteit wordt niet geklaagd, hoewel je nog wel pixels kunt waarnemen, geven de twee schermen met een resolutie van 1080 x 1200 een prima scherp en vooral helder beeld en de headset heeft ingebouwde luidsprekers.

Over de te verwachten prijs is momenteel niet meer bekend dan “iets hoger dan de gemiddelde actieve HMD”. Hierbij werd aangegeven door HTC dat ze zich in eerste instantie op de hardcore gamers richten en later pas op een wat bredere markt, ook wat prijsstelling betreft. Conclusie zover dus: veelbelovend voor de hardcore gamer die zowel voor de bril zelf als de spellen geld over heeft en al die mensen die nog steeds op de Oculus Rift zitten te wachten ergens vanaf augustus kunnen uitlachen, omdat zij al in in de virtuele werkelijkheid aan het gamen zijn.

5. Visus

Ooit van gehoord, deze headset van het bedrijf VisusVR? Toch start de levering deze maand; augustus 2015 al! Het is een andere benadering en vooralsnog alleen gericht op PC-gaming. Hij werkt ook alleen met PC-spellen en je hebt een PC met minimaal een Nvidia GTX6xx grafische kaart nodig. De headset heeft een eigen 9-assige bewegingssensor en gebruikt een smartphone als display. De ondersteunde resolutie is (vooralsnog) maximaal full-HD, dus 1920 x 1080 pixels in totaal voor beide ogen.

Hoe het werkt

We zeiden het net: je moet een PC hebben met een redelijk recente NVidia grafische kaart nodig. Visus maakt gebruik van de op WiFi gebaseerde Nvidia Gamestream technologie die vrijwel zonder vertraging de beelden die je op je PC-scherm ziet draadloos naar een ander apparaat zoals een smartphone kan streamen. 720p en 1080p met 60 frames per seconde! Dus wel de mooie vloeiende full-HD beelden van je game-PC en geen headset die er met snoeren aan vast zit! Op je smartphone moet je de gratis Moonshine app installeren om deze omgekeerde manier van streamen mogelijk te maken op je telefoon. Als je in 3D met stereobeelden wilt gamen, moet je de de software van Tridef aanschaffen. Deze software plaatst 2 camera’s in de software die je ogen vervangen en de beelden van deze cameras komen uiteindelijk op het beeldscherm van de smartphone in de VisisVR headset terecht.

En de headtracking? Daarvoor krijg je een USB-dongel meegeleverd die de bewegingen van je hoofd als geemuleerde muis doorgeeft aan de computer.

Specificaties en prijzen

De headset is geschikt voor smartphones van 4,7 tot 6 inch. De lenzen zijn erg groot met een diameter van bijna 5 cm en geven een beeldhoek van ongeveer 100 graden.

ventilator in de VisusVR HMD

Daarnaast zitten er aan beide zijkanten smalle openingen die je hersens de indruk geven dat er “iets te zien is”, zonder dat je er verder notie van hebt wat precies. VisusVR noemt dit systeem “virtual  180 degrees ultra-wide field of view”. Ook bezit de VisusVR bril een systeem tregen beslagen lenzen door middel van een kleine vertilator en openingen. Het systeem wordt bovendien aangeprezen voor de betere belevingswaarde die het oplevert als je in de virtuele wereld beweegt, omdat je dan een briesje tegen je gezicht voelt! Ook dit klinkt een beetje vergezocht, maar wie weet wat het oplevert!

De totale latency blijft onder de 100 milliseconden, ook op de hoogste resolutie. Er zit een koptelefoon-aansluiting op de headset aan de buitenkant (en aan de binnenkant een snoertje voor aansluiting op de telefoon, uiteraard) en er is een extra accu  leverbaar die in de headset past. Deze wordt geleverd met zowel een Lightning stekker voor Apple als micro-USB voor de voeding van “normale” telefoons. Aan de buitenkant zit op zijn beurt weer een micro-usb-aansluiting om deze extra accu van 2000 mAh op te laden.

De headset met dongel kost $149, de Moonshine app is gratis en de Tridef software, die normaal $39 kost, krijg je er bij de Visus voor $29 bij. De HMD is op de website van VisusVR zelf te bestellen. Update 1 september: “The wait is over“, meldt de website van visusVR, met erachteraan: “Shipping starts October 2015“. Dus toch ook hier nog even wachten……

—-

nog tegoed: nummer 6 t/m 10

Lees hier verder voor de volgende bespreking van een HMD-model.