Updated: effectiviteit VR bij pijnbestrijding
We weten al heel lang dat virtual reality prima kan worden ingezet om het niveau van ons pijngevoel flink te verlagen. Het idee erachter is dat onze hersens domweg niet alle informatie van de zintuigen tegelijk kan verwerken en er dus flink gefilterd moet worden. De evolutie heeft ervoor gezorgd dat belangrijke en heftige ervaringen voorrang krijgen, want dat verhoogt over het algemeen de overlevingskans. Je voelt midden je in een oververhit gevecht die klap niet eens. Op dat moment is vluchten of juist heel hard terugmeppen belangrijker om te overleven dan je druk maken over pijn. Tot de spanning wegvalt en je hersens de pijn gaan registreren. Bij VR is er nog iets meer aan de hand dan alleen deze “information overload”. Dit is het vermogen om met virtual reality ook de primitieve delen van de hersens te activeren, het “reptielenbrein”, die tot onwillekeurige reacties en hormoon vrijgave leidt. Juist dit maakt het zo’n krachtig en vaak effectief middel.
Al lang bekend en gebruikt
Bij zorginstellingen zoals Pluryn en diverse ziekenhuizen worden op dit moment al VR-brillen ingezet bij het doorgaans erg pijnlijke verwisselen van verbanden. Tom Furness, “de grootvader van virtual reality”, vertelt graag het verhaal van de VR-bril die ze ruim 15 jaar geleden al ontwikkelden voor consumenten en ook echt op de markt brachten: “Veel te duur, omslachtig in gebruik en zeer beperkte VR-kwaliteit” zo kenschetst hij lachend het commerciële fiasco. Om te vervolgen met: “Er was in die tijd echter 1 type klant waar we ze niet voor konden aanslepen, en dat waren de elite tandartsen in privé-klinieken. De verdovingen waren in die tijd niet zo goed en werden ook niet zo geschikt geacht voor kinderen. Waren die kinderen vroeger doodsbang om naar de tandarts te gaan, na inzet van onze VR-bril zeurden ze opeens bij hun ouders wanneer ze weer naar de tandarts mochten. Om met die bril op van die leuke spelletjes te spelen!
Klein- en grootschalig onderzoek naar effectiviteit
Nu VR-brillen, zoals de Gear VR van Samsung, geschikt zijn voor dit soort toepassingen en zowel goed en comfortabel draagbaar voor een grote doelgroep en bovendien betaalbaar zijn geworden, kan er nu op grotere schaal en voor meer soorten aandoeningen en situaties worden getest wat wel en niet effectief is.
Brennan Spiegel, directeur “Health Services Research” van het Amerikaans ziekenhuis Cedars-Sinai, vertelde op een congres over de eerste resultaten van dit soort proefnemingen: “We hebben het nu bij ruim 300 patienten uitgetest en een hoop geleerd over wat wel en niet werkt. Hoe effectief dit is om om te gaan met zaken als pijn, depressie, opwinding en zelfs verhoogde bloeddruk.” Zo bleek in een kleine steekproef dat patienten zelf aangaven dat hun pijn niveau omlaag ging van 5,1 naar 4,1 met 3D afleiding in VR, terwijl dit bij een controlegroep met 2D afleiding tot slechts 4,8 daalde, wat ook bij deze kleine steekproef statistisch al een significant verschil was. Er werden ook medische condities gevonden, zoals misselijkheid, delirium, epilepsie waar VR vooralsnog niet echt effectief lijkt. Wat betreft pijnbestrijding verwacht het ziekenhuis over 6 tot 8 maanden de resultaten van een grootschalige A/B-test te kunnen presenteren, waarbij de zelfde content bij de ene groep in 3D en bij de controlegroep in 2D wordt aangeboden.
Geen effectiviteit zegt soms ook veel
Spiegel vertelde ook nog een mooie anekdote, die aangeeft hoezeer de doktoren die VR inzetten al overtuigd zijn van de werking van virtual reality: Een vrouw met chronische pijn had na uitgebreid onderzoek te horen gekregen dat de oorzaak voor de pijn die ze voelde, hoofdzakelijk psychische oorzaken had. Maar toen virtual reality therapie geen enkel effect bleek te hebben, werd ze toch nog eens een keer goed onderzocht en werd een zeer zeldzame en moeilijk te ontdekken fysieke oorzaak gevonden. “VR is gewoon al een diagnostisch middel geworden om te kijken in hoeverre ons brein de boventoon voert in een specifieke pijnervaring”, vertelde hij. Om te vervolgen met: “Maar ik schaamde me ook een beetje dat ik dacht met zo’n gadget binnen te kunnen komen lopen om haar te helpen en toen bleek het helemaal niet te werken. Het is allemaal prachtig spul, maar geen wondermiddel. Het moet, net als elke interventie, op de juiste plek, op de juiste manier en op het juiste tijdstip ingezet worden”, zo besloot hij zijn verhaal.
VR: It’s a social science
Update 24 maart 2017: zojuist deze reportage op YouTube gevonden over bovenstaand verhaal, kijk even mee:
Ben jij werkzaam in de zorg of verpleging en heb je virtual reality al eens ingezet voor dit soort toepassingen? Vertel het ons en de andere lezers dan hieronder:
Commentaar op dit bericht is uitgeschakeld